Gunumuzde Trabzon
On yedi ilçeye sahip olan Trabzon'un, dokuz ilçesi 114 Km.lik sahil şeridinde sıralanmıştır. Bunlar Batıdan doğu istikametine doğru Beşikdüzü, Vakfıkebir, Çarşıbaşı, Akçaabat, Yomra, Arsin, Araklı, Sürmene ve Of ilçeleridir. Tonya, Şalpazarı, Düzköy, Maçka, Köprübaşı, Dernek pazarı, Hayrat ve Çaykara ilçeleri sahilden içeridedir. Beşikdüzü ve Şalpazarı 1988, Çarşıbaşı, Düzköy, Köprübaşı, Dernekpazarı ve Hayrat 1990 yılında ilçe olmuşlardır.66 belediyesi bulunan Trabzon'un, genellikle engebeli bir arazi üzerinde dağınık yerleşim gösteren 497 köyü vardır.
NÜFUS DURUMU
İlin nüfusu 1990 nüfus sayımına göre aşağıdaki şekilde bir dağılım izlemektedir.
| Nüfus Dağılımı | Toplam Nüfus | Toplam Nüfusda | |
| Toplam Nüfus | |||
| Şehrin Nüfusu | |||
| Köylerin Nüfusu | |||
| Erkekler | |||
| Kadınlar |
Trabzon 79 il içerisinde
Yüzölçümü itibariyle 62. , Nüfus itibariyle 23. , Nüfus yoğunluğu bakımından 5. , Nüfus artış hızı % 2.44 ile de 59. Sırada yer almaktadır.
1990 nüfus sayımı itibariyle Trabzon nüfusunun merkez ve ilçelere dağılımı şu şekildedir.
| Sıra | İlçe Adı | Şehir Nüfusu | Köyler Nüfus | Toplam Nüfusu |
| 1 | Merkez | 177.904 | 61.759 | 239.663 |
| 2 | Akçaabat | 37.528 | 79.397 | 116.925 |
| 3 | Araklı | 18.475 | 37.973 | 56.448 |
| 4 | Arsin | 8.596 | 21.264 | 29.860 |
| 5 | Beşikdüzü | 26.920 | 13.775 | 40.695 |
| 6 | Çarşıbaşı | 7.302 | 9.602 | 16.904 |
| 7 | Çaykara | 7.051 | 20.540 | 27.591 |
| 8 | Dernekpazarı | 3.926 | 2.595 | 6.521 |
| 9 | Düzköy | 7.384 | 16.296 | 23.680 |
| 10 | Hayrat | 7.427 | 10.527 | 17.954 |
| 11 | Köprübaşı | 5.727 | 5.704 | 11.431 |
| 12 | Maçka | 13.875 | 27.564 | 41.439 |
| 13 | Of | 22.429 | 44.308 | 66.737 |
| 14 | Sürmene | 17.890 | 19.896 | 37.786 |
| 15 | Şalpazarı | 5.480 | 12.211 | 17.691 |
| 16 | Tonya | 11.716 | 15.294 | 27.010 |
| 17 | Vakfıkebir | 32.260 | 16.608 | 48.568 |
| 18 | Yomra | 10.719 | 20.765 | 31.484 |
| TOPLAM | 422.609 | 436.078 | 858.687 |
TRABZON'DA EĞİTİM
Eğitimin Tarihi Gelişimi
Osmanlıların son döneminde Trabzon'da eğitim kuruluşu olarak sekiz adet medrese, eğitim süresi dört yıl olan beş adet ilkokul, bir adet sanat yurdu, bir adet askeri rüştiye, bir adet idadi ve bir adet Darülmuallimin vardı. Aynı tarihlerde İmarette ve Ortahisar'da iki adet kütüphane bulunmaktaydı. Önceleri olduğu gibi Cumhuriyet döneminde de Trabzon Karadeniz Bölgesinin eğitim ve öğretim yönünden en gelişmiş ili olmaya devam etmiştir. Bu gün ana okulundan üniversiteye dek çeşitli eğitim-öğretim kuruluşlarının bulunduğu Trabzon'da halk eğitim-öğretime büyük ilgi göstermektedir.
NÜFUSUN EĞİTİM DURUMU
Toplam nüfusta kadın ve erkeklerin okuma-yazma oranları aşağıdaki şekildedir.
| Cinsiyeti | Toplam Nüfus | Okur-Yazar Olanlar | Okur-Yazar Olmayanlar | Nüfustaki Yüzdesi |
| Kadın | ||||
| Erkek |
OKULLARIN DURUMU
İlkokullar : İlimizde 815 ilköğretim okulu mevcut olup bunların 5'i özel, 500'ü faal, 10'u lise bünyesinde ve 305'i taşımalı eğitim vermektedir.
Bu okullarda toplam 4.680 derslik ve 112.975 öğrenci vardır.
Ayrıca bu okullarda 1.627 branş öğretmeni ve 3.084 sınıf öğretmeni olmak üzere toplam 4.711 öğretmen vardır.
305 adet taşımalı öğretim veren okul, 152 adet taşıma merkezi, 145 adet taşınan yerleşim birimi ve 16.352 taşımalı öğrenci bulunmaktadır.
İlköğretim okullarında ortalama olarak bir öğretmene ve bir dersliğe 24 öğrenci düşmektedir.
İlkokulların 95 adedi il ve ilçe merkezlerinde, 566 adedi ise köylerdedir. Ayrıca il merkezinde 2 adette özel ilkokul vardır.
Not: Toplam ilkokul sayısına taşımalı eğitim sebebiyle kapalı bulunan 76 ilkokul dahil edilmemiştir.
Orta Dereceli Okullar : İlimizde Lise ve Dengi okul sayısı 86'dır. Bu okullarda toplam 28.962 öğrenci vardır.
Lise ve dengi okullarda 2.183 branş öğretmeni bulunmaktadır. bu durumda Bir öğretmene ortalama 13 öğrenci düşerken, bir dersliğe ortalama 24 öğrenci düşmektedir.
Yüksek öğretim Kurumları : 2 Aralık 1963 tarihinde öğretime açılan Karadeniz Teknik Üniversitesi1966 yılında bugünkü yerine taşınmıştır.
KTÜ Ünye'den Hopa'ya kadar Karadeniz Kıyısı boyunca 16 fakülte, 2 yüksekokul, 12 meslek yüksekokulu, 1564 akademik, 1672 idari personeli ve yaklaşık 33 bin öğrencisi ile Ülkemizin en önemli ve en büyük üniversitelerinden biridir.
Yüksek Öğrenimde Yurt Durumu: Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumuna ait İlimizde KTÜ Kampusu içerisinde Trabzon Yurt Müdürlüğünün 4'er katlı 830 kişilik 4 adet, şehir merkezinde kiralık 150 kişilik ve Sürmene ilçesinde 250 kişilik, yine Akçaabat ilçesinde Fatih Yurt Müdürlüğünün 5 adet 4'er katlı 2.000 öğrenci kapasiteli yurdu mevcuttur.
TRABZON'DA SAĞLIK HİZMETLERİ
Koruyucu Sağlık Hizmetleri : İl genelinde koruyucu sağlık hizmetlerinde, 133 sağlık ocağı, 140 adet binalı ve 437 adet binasız olmak üzere 577 sağlık evi ile hizmet verilmektedir. Buralarda 288 doktor, 277 hemşire ve sağlık evlerinde 332 ebe görev yapmaktadır.
Tedavi edici Sağlık Hizmetleri : İlimizde Sağlık Bakanlığına bağlı 10, KTÜ Tıp Fakültesi, SSK ve bir de Özel Hastane mevcuttur. Sağlık Bakanlığı'na ait hastanelerde 1605 yatak, 138 uzman doktor, 73 pratisyen hekim, 465 hemşire ve 245 ebe görev yapmaktadır. Diğer hastanelerde yatak kapasitesi 967 olup, doktor sayısı ise 399'dur.
TRABZON'DA EKONOMİ
İlin Ekonomik Durumu : 750'lerden itibaren, özellikle 19. yüzyıl boyunca gelişen Avrupa Sanayii, yakın doğu ile ticari ilişkilerinin büyümesi ve ticaret hacminin artması, İran Transit Yolunun da başlangıç noktasında bulunan Doğu Karadeniz'in bu büyük ve önemli kapısı Trabzon'da ekonomik ve sosyal gelişmeye yol açmıştır. Bunun sonucu olarak Trabzon, Osmanlı döneminde 1868 yılında Vilayet haline getirilmiştir.
Trabzon kültürel ve sosyal yönden gelişmiş olmasına rağmen, arzulanan ekonomik gelişmeyi sağlayamamıştır. İlin ekonomisi halen tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır; nüfusun % 55'i bu faaliyetlerde elde edilen gelirlerle geçimini sağlamaktadır. Ticaret, sanayi, el sanatları, taşımacılık, inşaat ve diğer hizmetler alanında istihdam edilenler ise nüfusun % 45'ini oluşturmaktadır.
Trabzon'da toplam üretim içinde katma değerin payı %59, girdi payı ise %41'dir. Trabzon'da girdi oranları Türkiye geneline göre kıyasla daha yüksektir. Bu durum maliyetlerin yükselmesi sonucunu doğurmaktadır.
2000 yılı Haziran ayı sonu itibariyle İlimizde bulunan vergi mükellefinin vergi türlerine göre sayıları aşağıda sunulmuştur.
Mükellef Sayıları
| Kurumlar Vergisi | Gelir Vergisi | Katma Değer Vergisi |
Arazi Durumu : İlin 468.500 hektarlık toplam arazisinin 115.406 hektarı tarıma elverişli olup, kalan 181.659 hektarı orman 117.421 hektarı çayır-mera ve 54.014 hektarı ürün getirmeyen arazidir. Tarım arazisinin %61.1'inde bölgenin önemli geçim kaynağı olan fındık ve çay üretilmektedir. Hububat, mısır ve fasulye ekimine % 28.8, tütün ve patates üretimine %9 ve sebze-yem bitkileri üretimine %1.1'lik tarım arazisi ayrılmaktadır. Bir çiftçi ailesine düşen ortalama tarım arazisi 12 dekardır.
Hayvancılık : İlin arazisi dar ve dağlıktır. Bu nedenle hayvancılığın gelişmesine elverişli geniş meralar bulunmamaktadır. Çayır ve otlak alanlar 117.421 hektar olup, bu alan il yüzölçümünün %25.06 oranını teşkil eder. Hayvancılık besicilikten daha çok süt üretimine dayanmaktadır. Bu nedenle et ihtiyacının büyük bölümü Kars ve Erzurum illerinden temin edilmektedir.
İlde her çiftçi ailesi arazi darlığı sebebiyle kendi ihtiyacını karşılamak gayesiyle ancak 3-4 baş sığır besleyebilmektedir. İlin orta ve iç kesimlerinde hayvan besiciliği halkın önemli geçim kaynağını teşkil etmektedir.
Arıcılığın gelişmesi için, Tarım Bakanlığı Trabzon İl Müdürlüğünce ilçe ve köylerde çiftçiler teşvik edilmektedir.
Orman Durumu : Trabzon orman varlığı bakımından oldukça zengindir. Mevcut orman alanı 181.659 hektar olup, bu alan il yüzölçümünün %41'ini teşkil etmektedir. İşletilmeye müsait orman alanı 115.398 hektardır. Arazinin dağlık oluşu ve bol yağış alması orman alanlarının genişletilmesine müsaittir.
Sanayi Hayatı : Trabzon, Osmanlı döneminden kalma potansiyeli ve Cumhuriyet döneminde zaman zaman hızlanan sanayileşme hareketlerine rağmen bu alanda yeterince gelişmemiş illerden biridir. İlde büyük ölçekli üretim tesisi yok denecek kadar azdır. En önemli imalat sanayi kuruluşu 1992 yılında özelleştirilen 455 bin ton/yıl kapasiteli çimento fabrikasıdır. Bunun haricindeki imalat sanayii kuruluşları daha çok tarımsal ürünleri işlemeye yöneliktir. Küçük ve orta ölçekli 110 sanayi kuruluşundan 100'ü özel 10'u kamu sektörüne aittir.
İlde imalat sanayiinde sayılabilecek belli başlı alanlar un ve kepek, süt mamulleri, balıkyağı ve unu, hazır giyim, mefruşat, ayakkabı, kereste, beton direk, lâstik ve plâstik ürünler, PVC boru, bakır, çinko, kurşun, alüminyum kurşun mamulleri, boru galvanizli saç, tuğla, metal, otomobil yan sanayii ve cerrahi dikiş malzemesi imalatıdır. Bunun yanında Sürmene'nin Çam burnu ve Yeniay kasabasında eski yöntemlerle sürdürülen tekne ve gemi yapım sanayii il açısından önemi ihmal edilmeyecek boyutlardadır. Yeni kurulan Trabzon silah sanayii A.Ş. ile yeniden faaliyete geçirilen Arsin Giyim Sanayii il ekonomisinin geleceğinde önemli yer tutacak yatırımlardır.
Trabzon'da sanayi sektörünün istihdama katkısı oldukça düşüktür. İl bazında bu sektörde çalışanların sayısı 14 bin kişi civarındadır.
Organize Sanayi Bölgesi İl Özel İdaresi, Trabzon Belediyesi, Sanayi ve Ticaret Odası ile Arsin Belediyesince oluşturulan Müteşebbis Heyet tarafından Arsin İlçesi sınırları içinde 983.420 m2'lik sahasının tamamı kamulaştırılmıştır. Onaylı imar planına göre 25 adet yapı adasında en küçüğü 4.410, en büyüğü 17.870 m2 alanında olmak üzere toplam 109 sanayi parseli mevcuttur. Altyapı çalışmaları (Yollar alt yapısı, kanalizasyon, yağmur suyu, terfi hattı, 1.000 m3 depo, drenaj taşkın koruma, PTT inşaatları, içme suyu ve enerji) tamamlanmıştır.
